Агурскі Самуіл Хаімавіч (1884)
- Дата нараджэння: 29 красавiк 1884 г.
- Імя па-руску: Агурский Самуил Хаимович
- Месца нараджэння: г. Гродна
- Пол: мужчына
- Нацыянальнасць: габрэй
- Сацыяльнае паходжанне: пралетарскае
- Адукацыя: вышэйшая
- Прафесія / месца працы: Член-карэспандэнт Акадэміі навук БССР
- Месца пражывання: БССР, г. Мінск, вул. Пушкінская, д. 54, кв. 22
- Дата смерці: 19 жнiвень 1947 г.
- Месца смерці: Казахская ССР, г. Паўладар
- Дата арышту: 4 сакавiк 1938 г.
- Абвінавачанне: Удзел у контррэвалюцыйнай арганізацыі
- Дата асуджэння: 15 жнiвень 1939 г.
- Орган, які вынес прысуд: Асобая нарада
- Артыкул: 68; 76; 72 КК БССР
- Прысуд: 5 гадоў ссылкі
- Месца адбывання: КазССР, Паўладарская вобл.
- Дата рэабілітацыі: 7 красавiк 1956 г.
- Орган, які рэабілітаваў: Вайсковая калегія Вярхоўнага суда СССР
- Архіўная справа: КДБ БССР 5899-с
- Крыніцы дадзеных: Картатэка Сталіна (Радыё Свабода); Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, т. I;
Біяграфія
Агурскі Самуіл Хаімавіч - гісторык і публіцыст.
Нарадзіўся ў Горадні. Член Бунда, удзельнік рэвалюцыі 1905, у 1906—17 у вымушанай эміграцыі ў Англіі і ЗША. Пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 вярнуўся ў Беларусь. У 1918 быў ваенным камісарам у Віцебску. Працаваў у гісторыка-партыйных установах у Мінску і Маскве: у 1924—29 загадчык Гістпарта ЦК КП(б)Б, нам. дырэктара Інстытута гісторыі партыі пры ЦК КП(б)Б; у 1930—33 дырэктар Гіспарта пры Маскоўскім камітэце ВКП(б). З 1934 дырэктар Інстытута яўрэйскай пралетарскай культуры, намеснік дырэктара Інстытута нацыянальных меншасцей БелАН. З 1936 член-карэспандэнт БелАН. Шмат займаўся гісторыяй Бунда і рэвалюцыйнага руху. У «Нарысах па гісторыі рэвалюцыйнага руху на Беларусі (1863—1917)» (1928) зрабіў спробу сістэматызаваць гісторыю рознанацыянальнага рэвалюцыйнага руху. Многія палажэнні гэтай кнігі спрэчныя, але на той час, калі ў савецкай гістарыяграфіі масава прадукавалася канцэпцыя апалагетыкі Бунда, замоўчвання дзейнасці іншых арганізацый, «Нарысы» мелі пэўнае станоўчае значэнне.
Адным з першых распачаў барацьбу супраць т. зв. беларускага нацыянал-дэмакратызму. Паліт. абвінавачванні А. паўплывалі на трагічныя лёсы Ігнатоўскага, Жылуновіча і інш. Ва ўмовах вострай ідэйна-паліт. барацьбы і прычэплівання ярлыкоў падпаў пад крытыку сам. Арыштаваны 4.3.1938, па пастанове Асобай нарады пры НКВД СССР ад 15.8.1939 сасланы ў Казахстан на 5 гадоў. Памёр у Паўладары ад кровазліцця ў мозг. Рэабілітаваны 7.4.1956 Ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР.