Розніца паміж версіямі "Цвікевіч Аляксандр Іванавіч (1888)"
(Не паказана5 прамежкавых версій таго ж удзельніка) | |||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Шаблон:Фармуляр | {{Шаблон:Фармуляр | ||
− | | | + | |фотаздымак=Cwikewicz Aliaksandr.jpg |
− | |дата | + | |імя па-руску=Цвикевич Александр Иванович |
+ | |дата нараджэння=22.06.1888 | ||
+ | |месца нараджэння=Гродзенская губ., г. Брэст | ||
+ | |пол=мужчына | ||
+ | |нацыянальнасць=беларус | ||
+ | |сацыяльнае паходжанне=служачыя | ||
+ | |прафесія / месца працы=Навуковы работнік Інстытута гісторыі Беларускай акадэміі навук | ||
+ | |месца пражывання=БССР, г. Мінск | ||
+ | |дата расстрэлу=30.12.1937 | ||
+ | |месца смерці=БССР, г. Мінск | ||
+ | |архіўная справа=КДБ РБ 20951-с | ||
|крыніцы дадзеных=[http://www.svaboda.org/a/24812245.html Картатэка Сталіна (Радыё Свабода)] | |крыніцы дадзеных=[http://www.svaboda.org/a/24812245.html Картатэка Сталіна (Радыё Свабода)] | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
|дата арышту 1=14.07.1930 | |дата арышту 1=14.07.1930 | ||
+ | |абвінавачванне 1=Шкодніцтва, антысавецкая агітацыя | ||
+ | |дата асуджэння 1=10.04.1931 | ||
+ | |кім асуджаны 1=Калегія АДПУ | ||
+ | |артыкул 1=58-4; 58-7; 58-10; 58-11 | ||
+ | |прысуд 1=5 гадоў ссылкі | ||
+ | |месца адбываньня 1=РСФСР, г. Перм; РСФСР, г. Ішым; РСФСР, г. Сарапул | ||
|дата рэабілітацыі 1=10.06.1988 | |дата рэабілітацыі 1=10.06.1988 | ||
− | | | + | |кім рэабілітаваны 1=Судовая калегія па крымінальных справах Вярхоўнага суда БССР |
+ | |дата арышту 2=17.12.1937 | ||
+ | |прысуд 2=ВМП | ||
+ | |дата рэабілітацыі 2=31.05.1989 | ||
}} | }} | ||
[[Катэгорыя:Картатэка Сталіна (Радыё Свабода)]] | [[Катэгорыя:Картатэка Сталіна (Радыё Свабода)]] | ||
[[Катэгорыя:Справа "Саюз вызвалення Беларусі"]] | [[Катэгорыя:Справа "Саюз вызвалення Беларусі"]] | ||
+ | [[Катэгорыя:Фотаздымкі]] | ||
+ | [[Катэгорыя:Грамадска-палітычныя дзеячы]] | ||
{{Шаблон:Рэпрэсаваныя сваякі | {{Шаблон:Рэпрэсаваныя сваякі | ||
Радок 23: | Радок 40: | ||
==Біяграфія== | ==Біяграфія== | ||
+ | [[File:Cwikewicz Aliaksandr 2.jpg|400px|thumb|Іван Цвікевіч са сваёй сям'ёй]] | ||
+ | '''Аляксандр Іванавіч Цвікевіч''' — беларускі грамадска-палітычны дзеяч, гісторык, юрыст, філосаф, публіцыст. | ||
+ | |||
+ | Нарадзіўся 22 чэрвеня 1888 у Берасці ў сям'і фельчара чыгуначнай бальніцы. Скончыў юрыдычны факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта (1912), да 1914 працаваў прысяжным павераным у Пружанах і Брэсце. Пасля пачатку Першай сусветнай вайны — у бежанстве ў Туле, дзе прымаў актыўны ўдзел у працы камітэта дапамогі ахвярам вайны. У 1917 у Маскве стаў адным з заснавальнікаў і кіраўнікоў Беларускай народнай грамады. | ||
+ | |||
+ | Удзельнічаў у працы Першага Усебеларускага з'езда, быў абраны сакратаром прэзідыўма, ад бежанцаў-беларусаў уваходзіў у склад Рады з'езда. У студзені 1918 Выканкам І Усебеларускага з'езда накіраваў Аляксандра Цвікевіча разам з Сымонам Рак-Міхайлоўскім на мірныя перамовы ў Брэст. Не атрымаўшы дазволу ўдзельнічаць у перамовах асобнай дэлегацыяй, Цвікевіч і Рак-Міхайлоўскі вымушаны былі ўвайсці ў дэлегацыю УНР у якасці дарадцаў. | ||
+ | |||
+ | У канцы сакавіка 1918 быў накіраваны ў Кіеў у складзе надзвычайнай дыпламатычнай місіі. Падчас дзейнасці місіі Цвікевіч вырашаў пытанні беларуска-ўкраінскай мяжы, дамагаўся прызнання адроджанай беларускай дзяржаўнасці і перагляду Брэсцкага міру, вёў перамовы з місіямі іншых дзяржаў наконт фінансавай дапамогі ўраду БНР. Пад яго кіраўніцтвам быў наладжаны выпуск газеты «Белорусское эхо», арганізавана Беларуская гандлёвая палата ў Кіеве. 29 мая 1918 беларуская місія звярнулася да расійскай мірнай дэлегацыі і падала яе кіраўніку Х. Ракоўскаму ноту, падпісаную Цвікевічам і М. Доўнар-Запольскім, гаворачы аб патрэбе прызнання расійскім савецкім урадам незалежнасці Беларусі. | ||
+ | |||
+ | У ліпені 1918 Аляксандр Цвікевіч увайшоў у склад кіраўнічых органаў Беларускай партыі сацыялістаў-федэралістаў. | ||
+ | |||
+ | Вясной 1919 урад БНР накіроўвае Цвікевіча ў Берлін, дзе ён павінен быў вырашаць фінансавае пытанне — атрымаць па акрэдытыве ўкраінскую пазыку. Пасля адмовы германскіх улад выдаць грошы ездзіў у Вену, каб атрымаць частку з іх у аўстрыйскім банку. | ||
+ | |||
+ | З 1921 па 1923 Цвікевіч займаў пасаду міністра замежных спраў ва ўрадзе БНР Вацлава Ластоўскага. Быў старшынёй І Усебеларускай канферэнцыі ў Празе, якая адбывалася ў верасні 1921 г. У 1922 Цвікевіч разам з В. Ластоўскім зрабілі спробу ўключэння беларускага пытання ў парадак дня Генуэзскай канферэнцыі. | ||
+ | [[File:Cwikewicz Aliaksandr 3.jpg|400px|справа|thumb]] | ||
+ | У 1923, у сувязі з нязгодай часткі беларускіх грамадскіх і палітычных дзеячаў з палітыкай урада БНР В.Ластоўскага быў сфарміраваны новы ўрад БНР на чале з Аляксандрам Цвікевічам. На Другой Усебеларускай канферэнцыі ў Берліне ў 1925 пад уздзеяннем поспехаў і дасягненняў палітыкі беларусізацыі ў БССР Аляксандр Цвікевіч прыняў рашэнне аб спыненні дзейнасці Рады міністраў БНР і прызнанні Мінска адзіным цэнтрам нацыянальна-дзяржаўнага адраджэння Беларусі. У лістападзе 1925 Цвікевіч з сям'ёй пераехаў у Мінск. | ||
+ | |||
+ | Пасля пераезду ў БССР працаваў у Наркамаце фінансаў, потым — вучоным сакратаром у Інбелкульце. З 1929 працаваў у Інстытуце гісторыі Беларускай Акадэміі навук. | ||
+ | |||
+ | 4 ліпеня 1930 г. быў арыштаваны, абвінавачаны па справе «Саюза вызвалення Беларусі». 10 красавіка 1931 асуджаны на 5 гадоў ссылкі. Адбываў яе ў Пярмі, Ішыме, потым у Сарапуле (Удмуртыя). Паўторна арыштаваны 17 снежня 1937. 30 снежня 1937 Аляксандр Цвікевіч быў расстраляны ў Мінску. | ||
− | + | Рэабілітаваны па першым прыгаворы 10 чэрвеня 1988, па другім — 31 мая 1989. |
Актуальная версія на 13:04, 31 ліпеня 2017
- Дата нараджэння: 22 чэрвень 1888 г.
- Імя па-руску: Цвикевич Александр Иванович
- Месца нараджэння: Гродзенская губ., г. Брэст
- Пол: мужчына
- Нацыянальнасць: беларус
- Сацыяльнае паходжанне: служачыя
- Прафесія / месца працы: Навуковы работнік Інстытута гісторыі Беларускай акадэміі навук
- Месца пражывання: БССР, г. Мінск
- Дата расстрэлу: 30 снежань 1937 г.
- Месца смерці: БССР, г. Мінск
- Дата арышту: 14 лiпень 1930 г.
- Абвінавачанне: Шкодніцтва, антысавецкая агітацыя
- Дата асуджэння: 10 красавiк 1931 г.
- Орган, які вынес прысуд: Калегія АДПУ
- Артыкул: 58-4; 58-7; 58-10; 58-11
- Прысуд: 5 гадоў ссылкі
- Месца адбывання: РСФСР, г. Перм; РСФСР, г. Ішым; РСФСР, г. Сарапул
- Дата рэабілітацыі: 10 чэрвень 1988 г.
- Орган, які рэабілітаваў: Судовая калегія па крымінальных справах Вярхоўнага суда БССР
- Дата арышту: 17 снежань 1937 г.
- Прысуд: ВМП
- Дата рэабілітацыі: 31 травень 1989 г.
- Архіўная справа: КДБ РБ 20951-с
- Крыніцы дадзеных: Картатэка Сталіна (Радыё Свабода)
Рэпрэсаваныя сваякі[дадаць інфармацыю]
Брат: Цвікевіч Іван Іванавіч (1891)
Біяграфія[дадаць інфармацыю]
Аляксандр Іванавіч Цвікевіч — беларускі грамадска-палітычны дзеяч, гісторык, юрыст, філосаф, публіцыст.
Нарадзіўся 22 чэрвеня 1888 у Берасці ў сям'і фельчара чыгуначнай бальніцы. Скончыў юрыдычны факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта (1912), да 1914 працаваў прысяжным павераным у Пружанах і Брэсце. Пасля пачатку Першай сусветнай вайны — у бежанстве ў Туле, дзе прымаў актыўны ўдзел у працы камітэта дапамогі ахвярам вайны. У 1917 у Маскве стаў адным з заснавальнікаў і кіраўнікоў Беларускай народнай грамады.
Удзельнічаў у працы Першага Усебеларускага з'езда, быў абраны сакратаром прэзідыўма, ад бежанцаў-беларусаў уваходзіў у склад Рады з'езда. У студзені 1918 Выканкам І Усебеларускага з'езда накіраваў Аляксандра Цвікевіча разам з Сымонам Рак-Міхайлоўскім на мірныя перамовы ў Брэст. Не атрымаўшы дазволу ўдзельнічаць у перамовах асобнай дэлегацыяй, Цвікевіч і Рак-Міхайлоўскі вымушаны былі ўвайсці ў дэлегацыю УНР у якасці дарадцаў.
У канцы сакавіка 1918 быў накіраваны ў Кіеў у складзе надзвычайнай дыпламатычнай місіі. Падчас дзейнасці місіі Цвікевіч вырашаў пытанні беларуска-ўкраінскай мяжы, дамагаўся прызнання адроджанай беларускай дзяржаўнасці і перагляду Брэсцкага міру, вёў перамовы з місіямі іншых дзяржаў наконт фінансавай дапамогі ўраду БНР. Пад яго кіраўніцтвам быў наладжаны выпуск газеты «Белорусское эхо», арганізавана Беларуская гандлёвая палата ў Кіеве. 29 мая 1918 беларуская місія звярнулася да расійскай мірнай дэлегацыі і падала яе кіраўніку Х. Ракоўскаму ноту, падпісаную Цвікевічам і М. Доўнар-Запольскім, гаворачы аб патрэбе прызнання расійскім савецкім урадам незалежнасці Беларусі.
У ліпені 1918 Аляксандр Цвікевіч увайшоў у склад кіраўнічых органаў Беларускай партыі сацыялістаў-федэралістаў.
Вясной 1919 урад БНР накіроўвае Цвікевіча ў Берлін, дзе ён павінен быў вырашаць фінансавае пытанне — атрымаць па акрэдытыве ўкраінскую пазыку. Пасля адмовы германскіх улад выдаць грошы ездзіў у Вену, каб атрымаць частку з іх у аўстрыйскім банку.
З 1921 па 1923 Цвікевіч займаў пасаду міністра замежных спраў ва ўрадзе БНР Вацлава Ластоўскага. Быў старшынёй І Усебеларускай канферэнцыі ў Празе, якая адбывалася ў верасні 1921 г. У 1922 Цвікевіч разам з В. Ластоўскім зрабілі спробу ўключэння беларускага пытання ў парадак дня Генуэзскай канферэнцыі.
У 1923, у сувязі з нязгодай часткі беларускіх грамадскіх і палітычных дзеячаў з палітыкай урада БНР В.Ластоўскага быў сфарміраваны новы ўрад БНР на чале з Аляксандрам Цвікевічам. На Другой Усебеларускай канферэнцыі ў Берліне ў 1925 пад уздзеяннем поспехаў і дасягненняў палітыкі беларусізацыі ў БССР Аляксандр Цвікевіч прыняў рашэнне аб спыненні дзейнасці Рады міністраў БНР і прызнанні Мінска адзіным цэнтрам нацыянальна-дзяржаўнага адраджэння Беларусі. У лістападзе 1925 Цвікевіч з сям'ёй пераехаў у Мінск.
Пасля пераезду ў БССР працаваў у Наркамаце фінансаў, потым — вучоным сакратаром у Інбелкульце. З 1929 працаваў у Інстытуце гісторыі Беларускай Акадэміі навук.
4 ліпеня 1930 г. быў арыштаваны, абвінавачаны па справе «Саюза вызвалення Беларусі». 10 красавіка 1931 асуджаны на 5 гадоў ссылкі. Адбываў яе ў Пярмі, Ішыме, потым у Сарапуле (Удмуртыя). Паўторна арыштаваны 17 снежня 1937. 30 снежня 1937 Аляксандр Цвікевіч быў расстраляны ў Мінску.
Рэабілітаваны па першым прыгаворы 10 чэрвеня 1988, па другім — 31 мая 1989.