Астрэйка Сяргей Адамавіч (1913)

• Дата нараджэння: 25 лiпень 1913 г.
• Месца нараджэння: Мінская губерня, Слуцкі павет (Мінская вобл., Капыльскі раён), в. Каласоўшчына
• Пол: мужчына
• Нацыянальнасць: беларус
• Сацыяльнае паходжанне: сялянскае
• Адукацыя: сярэдняя
• Прафесія / месца працы: Навуковы супрацоўнік Інстытута мовы, літаратуры і мастацтва БАН
• Месца пражывання: БССР, г. Мінск, вул. 1-я Даўгабродзкая, д. 43, кв. 1

• Дата расстрэлу: 14 верасень 1937 г.
• Месца смерці: Чалябінская вобл., НКУС

Арышты

• Дзе і кім арыштаваны: ДПУ БССР
• Дата арышту: 23 люты 1933 г.
• Абвінавачанне: Член контррэвалюцыйнай арганізацыі
• Дата асуджэння: 4 лiстапад 1933 г.
• Орган, які вынес прысуд: Калегія АДПУ
• Артыкул: 58-10; 58-11 КК БССР
• Прысуд: 5 гадоў ППЛ (заменены ссылкай)
• Месца адбывання: РСФСР, Свярдлоўская вобл., г. Ірбіт
• Дата рэабілітацыі: 24 жнiвень 1956 г.
• Орган, які рэабілітаваў: Судовая калегія па крымінальных справах Вярхоўнага суда БССР

---

• Дзе і кім арыштаваны: РСФСР, Свярдлоўская вобл., г. Ірбіт
• Дата арышту: 14 жнiвень 1937 г.
• Дата асуджэння: 13 верасень 1937 г.
• Прысуд: ВМП

---

• Крыніцы дадзеных: Картатэка Сталіна (Радыё Свабода); Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, т. I; Ахвяры палітычнага тэрора ў СССР (База дадзеных);

  ---

• Заўвага: Паводле іншых звестак нарадзіўся 09.07.1912

Біяграфія

Астрэйка Сяргей Адамавіч - беларускі паэт

Нарадзіўся 09.07.1912 (па іншых звестках - 25.07.1913) у в. Каласоўшчына Капыльскага раёна Мінскай вобласці.

Скончыў Капыльскую сямігодку. У 1928 годзе паступіў у Мінскі беларускі педагагічны тэхнікум. Восенню 1931 года разам з З. Астапенкам, У. Дудзіцкім, Л. Калюгам, С. Русаковічам, У. Сядурам і некаторымі іншымі «забастоўшчыкамі» за ўцёкі «з прарыву» па збіранні мерзлай бульбы ў калгасе «Сцяпянка» выключаны з тэхнікума з «воўчым білетам» як «нацдэм». Працаваў літрэдактарам выданняў Беларускага НДІ прамысловасці. З 1932 года навуковы супрацоўнік Інстытута мовы, літаратуры і мастацтва БелАН, працаваў у Камісіі па складанні слоўнікаў. У Мінску жыў па адрасе вул. 1-я Даўгабродзкая 43, кв. 1.

Арыштаваны ДПУ БССР 23.2.1933 года па справе «Беларускай народнай Грамады» і асуджаны да 5 гадоў папраўча-працоўных лагераў. Пазней прысуд быў заменены на ссылку ў г. Ірбіт Свярдлоўскай вобласці, дзе Сяргей Адамавіч працаваў бухгалтарам на падшыпнікавым заводзе.

У лістападзе 1934 г. Сяргей Астрэйка звярнуўся ў Народны камісарыят унутраных спраў СССР з просьбай дазволіць працаваць настаўнікам:

23 ноября 1934

«НАРКОМАТ ВНУТРЕННИХ ДЕЛ СССР ЗАЯВЛЕНИЕ

В городе Ирбите в ссылке нахожусь с декабря 1933 г. Ввиду отсутствия возможности в моем положении (ссыльного) работать по специальности, до сего времени не смог хоть мало-мальски организовать свою жизнь с экономической стороны. Наступающую сибирскую зиму встречаю без зимней одежды и обуви, ибо нынешняя моя работа (счетовод) дает мне средства на скудное пропитание.'

Дело в том, что мне, как белорусскому литератору (поэту), живущему до ссылки на литературный заработок, а в момент отсутствия такового работавшему в области научной литературы (служба в белорусской Академии Наук в качестве научного работника). Найти работу по специальности в теперешнем месте ссылки не удалось.

Имея специальное педагогическое образование (окончил в свое время Педагогический техникум), я решил заняться педагогической работой, как самой подходящей из имеющихся у меня специальностей в нынешнем месте ссылки. Поэтому настоящим и ходатайствую о предоставлении мне права работать педагогом в нейтральных предметах (математика, русский яз и др).

В ссылку я направлен постановлением особого Совещания при Коллегии ОГПУ по делу белорусских социал-демократов 1933 г.

Считаю, что в условиях России педагогическая работа мне предоставлена может быть, ввиду национальной специфики дела, по которому привлекался; тем более, что другие, привлекавшиеся по делу белорусских социал-демократов, с разрешения органов НКВД, работают педагогами <…>

Крыніца: ГАРФ. Ф. 8409. Оп. 1. Д. 1164. С. 82. Автограф.

Паўторна арыштаваны 14 жніўня 1937 г. 13 верасня 1937 г. прысуджаны да расстрэлу.

Рэабілітаваны ў 1956 годзе.