Бітэль Пётр Іванавіч (1912)

Святар Пётр Бітэль.jpg
  • Дата нараджэння: 19 чэрвень 1912 г.
  • Імя па-руску: Битель Петр Иванович
  • Месца нараджэння: Віленская губерня, Лідскі павет, Радуньская воласць, мястэчка Радунь (цяпер Гродзенская вобл., Воранаўскі р-н, г.п. Радунь)
  • Пол: мужчына
  • Сацыяльнае паходжанне: служачыя
  • Адукацыя: сярэдняя спецыяльная
  • Прафесія / месца працы: святар Праваслаўнай Царквы
  • Дата смерці: 18 кастрычнiк 1991 г.
  • Дата арышту: 24 лiстапад 1950 г.
  • Дата асуджэння: снежань 1951 г.
  • Прысуд: 10 гадоў ППЛ
  • Месца адбывання: Кемераўская вобласць, Джэзказган
  • Дата вызвалення: 5 лiпень 1956 г.
  • Дата рэабілітацыі: 1978 г.
  • Крыніцы дадзеных: Горны, А.С. Сінодзік пацярпелых за веру і Царкву Хрыстовую ў Гродзенскай епархіі (ХХ стагоддзе). – Гродна, 2014. – С. 24–25; Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. – Т. 2. – Мінск, 1994. – С. 45.

Біяграфія

Бітэль Пётр Іванавіч нарадзіўся 19 чэрвеня 1912 у мястэчку Радунь Радуньскай воласці Лідскага павета Віленскай губерні (цяпер гарадскі пасёлак Воранаўскага раёна Гродзенскай вобласці), у сям’і паштовага служачага.

Скончыў Барунскую і Віленскую настаўніцкую семінарыю. У 1931–1939 працаваў настаўнікам пачатковых школ у Нясвіжскім і Стаўбцоўскім раёнах. Служыў у польскай арміі (1933–1934). За перыяд 1935–1939 скончыў завочна Вышэйшыя настаўніцкія курсы ў Вільні (гістарычна-філалагічны аддзел).

У верасні 1939 мабілізаваны ў польскае войска, накіраваны на фронт. Трапіў у палон да Чырвонай арміі, у лістападзе 1939 вызвалены і вярнуўся ў Заходнюю Беларусь. Працаваў дырэктарам СШ № 2 горада Валожын. Падчас нямецкай акупацыі выкладаў у Валожынскай гандлёвай школе. Верагодны ўдзел у беларускіх нацыянальных арганізацыях. У чэрвені 1944 быў накіраваны разам з сям’ёй у Германію, але вярнуўся назад.

З 1946 працаваў настаўнікам у вёсцы Забрэззе (цяпер Валожынскі р-н Мінскай вобл.). У 1947 звольнены са школы. У жніўні таго ж года пасля заканчэння падрыхтоўчых курсаў пры Жыровіцкім манастыры архіепіскапам мінскім і беларускім Піцірымам рукапакладзены ў сан іерэя. Служыў у вёсцы Міжэвічы (цяпер Слонімскі р-н Гродзенскай вобл.), горадзе Докшыцы Віцебскай вобласці.

Арыштаваны 24 лістапада 1950. Асуджаны ў снежні 1951 на 10 гадоў ППЛ. Адбываў пакаранне на лесапавалах-будоўлях Кемераўскай вобласці і медных рудніках Джэзказгана. У такіх умовах у 1953–1955 пераклаў на беларускую мову твор Адама Міцкевіча “Пан Тадэвуш” (паэт Максім Танк ацаніў працу як адзін з найлепшых прыкладаў перакладу згаданай паэмы класіка). 5 ліпеня 1956 вызвалены са зняццем судзімасці.

У верасні 1956 – кастрычніку 1957 настаяцель Крыжаўзвіжанскай царквы в. Галавачы Гродзенскага раёна. Пасля служыў у горадзе Петрыкаў Гомельскай вобласці. У 1963 з-за ціску ўладаў вымушаны адмовіцца ад сана. Да 1974 працаваў настаўнікам у мястэчку Вішнева Валожынскага раёна. Адзначыўся плённай паэтычнай, перакладчыцкай і краязнаўчай працай. Член Саюза беларускіх пісьменнікаў з 1986. Памёр 18 кастрычніка 1991. Рэабілітаваны ў 1978.

Крыніцы

Горны, А.С. Сінодзік пацярпелых за веру і Царкву Хрыстовую ў Гродзенскай епархіі (ХХ стагоддзе). – Гродна, 2014. – С. 24–25; Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. – Т. 2. – Мінск, 1994. – С. 45; Баслык Евстафий, священник. Многи скорби праведным. Под Польшей, Германией и Советским Союзом / священник Евстафий. – Минск: В.П. Ильин, 2014. – С. 290-291.

Vadzim Urubleuski (размовы) 00:01, 15 снежня 2017 (MSK)